Các loại chi phí trong kinh doanh nhà hàng
Trong hoạt động kinh doanh nhà hàng, chi phí là yếu tố cốt lõi quyết định khả năng vận hành và lợi nhuận. Để quản lý hiệu quả, chủ nhà hàng cần phân loại rõ ràng từng nhóm chi phí như sau:
Chi phí cố định
Đây là khoản chi bắt buộc và ít biến động theo doanh thu. Chi phí cố định bao gồm: tiền thuê mặt bằng, chi phí khấu hao trang thiết bị, phần mềm quản lý, chi phí duy trì dịch vụ tiện ích cơ bản, lương quản lý cấp cao. Đây là yếu tố nền tảng để đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra ổn định.
Chi phí biến đổi
Đây là nhóm chi phí thay đổi trực tiếp theo tình hình kinh doanh. Chi phí biến đổi bao gồm: nguyên liệu chế biến (thực phẩm, gia vị, đồ uống), lương nhân viên phục vụ theo ca, điện, nước, gas, vật dụng tiêu hao như đũa muỗng dùng một lần, khăn giấy, hộp đựng mang đi… Quản lý tốt chi phí biến đổi giúp tối ưu biên lợi nhuận trên từng đơn hàng.
Chi phí nhân sự
Đây là khoản chi quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dịch vụ, sự gắn bó của nhân viên và trải nghiệm khách hàng. Chi phí nhân sự bao gồm: lương, thưởng, phụ cấp, bảo hiểm và các chế độ phúc lợi khác.
Chi phí marketing và bán hàng
Đây là nhóm chi phí nhằm gia tăng doanh thu và độ nhận diện thương hiệu. Chi phí marketing và bán hàng bao gồm: quảng cáo (Facebook, Google, TikTok), chương trình khuyến mãi, chiết khấu cho các nền tảng giao đồ ăn (GrabFood, ShopeeFood) cũng như các hoạt động PR, xây dựng thương hiệu.
Xem thêm: 5 cách tận dụng Mạng xã hội trở thành công cụ quảng cáo
Chi phí quản lý và vận hành khác
Đây là nhóm chi phí bổ trợ nhưng không thể thiếu, đảm bảo hoạt động diễn ra suôn sẻ. Chi phí này bao gồm: chi phí đào tạo và phát triển nhân sự, bảo trì sửa chữa thiết bị, vệ sinh định kỳ, giấy phép kinh doanh và các khoản phát sinh khác.
Các nhà hàng cần có những tính toán phù hợp để tối ưu hóa lợi nhuận
Việc phân chia rõ ràng giúp chủ nhà hàng nhìn thấy bức tranh tổng thể và dễ dàng lên kế hoạch cắt giảm, tối ưu
Doanh thu trong kinh doanh nhà hàng
Nếu chi phí là yếu tố quyết định đến mức độ bền vững, thì doanh thu chính là thước đo sức khỏe tài chính của một nhà hàng. Việc hiểu rõ các nguồn doanh thu không chỉ giúp chủ đầu tư đánh giá hiệu quả kinh doanh mà còn là nền tảng quan trọng để tính toán lợi nhuận trong kinh doanh nhà hàng.
Doanh thu từ bán hàng trực tiếp
Đây là nguồn doanh thu cốt lõi, đến từ việc phục vụ khách hàng tại chỗ. Doanh thu này thường chiếm tỷ trọng lớn và phản ánh mức độ hấp dẫn của thực đơn, chất lượng dịch vụ, cũng như trải nghiệm tổng thể mà nhà hàng mang lại cho thực khách.
Doanh thu từ bán hàng online
Xu hướng đặt món trực tuyến qua ứng dụng giao đồ ăn ngày càng phổ biến. Doanh thu từ kênh này bao gồm các đơn hàng qua GrabFood, ShopeeFood hoặc website riêng của nhà hàng. Đây là nguồn thu quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh khách hàng ưu tiên sự tiện lợi và nhanh chóng.
Doanh thu từ dịch vụ bổ sung
Ngoài việc bán món ăn, nhà hàng có thể gia tăng doanh thu thông qua các dịch vụ bổ sung như: tổ chức tiệc, cho thuê không gian sự kiện, bán voucher, tổ chức workshop ẩm thực hoặc cung cấp gói buffet theo nhóm. Những dịch vụ này không chỉ mang lại nguồn thu đáng kể mà còn giúp nâng cao hình ảnh thương hiệu.
Doanh thu từ hợp tác thương hiệu
Một số nhà hàng hợp tác cùng các thương hiệu đồ uống, nguyên liệu hoặc nhà phân phối để tạo ra doanh thu bổ sung. Chẳng hạn: ký kết hợp đồng độc quyền với thương hiệu nước giải khát, hợp tác quảng bá với nhãn hàng bia, hoặc triển khai các chương trình đồng thương hiệu (co-branding).
Việc hợp tác với các thương hiệu khác cũng góp phần gia tăng doanh thu cho nhà hàng
Việc phân tích chi tiết từng dòng doanh thu sẽ giúp chủ nhà hàng có cái nhìn toàn diện về hiệu quả hoạt động, từ đó dễ dàng so sánh với chi phí vận hành và đưa ra cách tính lợi nhuận chính xác. Đây cũng là cơ sở quan trọng để đưa ra chiến lược kinh doanh, định giá món ăn và tối ưu nguồn lực trong dài hạn.
Cách tính lãi trong kinh doanh nhà hàng
Lợi nhuận là kết quả cuối cùng phản ánh mức độ hiệu quả trong kinh doanh nhà hàng. Để tính toán chính xác, chủ đầu tư cần nắm rõ công thức cơ bản:
Lợi nhuận = Doanh thu – Tổng chi phí
Trong đó:
- Doanh thu: bao gồm doanh thu trực tiếp, doanh thu online, doanh thu từ dịch vụ bổ sung và hợp tác thương hiệu.
- Chi phí: bao gồm chi phí cố định (mặt bằng, khấu hao, quản lý), chi phí biến đổi (nguyên vật liệu, điện nước, marketing) và chi phí nhân sự.
Ví dụ thực tế: Một nhà hàng có doanh thu 500 triệu/tháng. Tổng chi phí vận hành (thuê mặt bằng, nhân viên, nguyên liệu, điện nước…) khoảng 380 triệu. Như vậy lợi nhuận thuần = 500 – 380 = 120 triệu/tháng.
Tuy nhiên, con số này chưa phản ánh hết nếu không tính đến giá vốn món ăn. Vì vậy, trong cách quản lý hiện đại, nhiều nhà hàng áp dụng công thức chi tiết hơn:
- Lợi nhuận gộp = Doanh thu bán món ăn – Giá vốn nguyên liệu
- Lợi nhuận ròng = Lợi nhuận gộp – (Chi phí nhân sự + Chi phí vận hành khác)
Việc tính lãi chính xác giúp chủ nhà hàng có cơ sở để định giá món ăn, xây dựng thực đơn hợp lý và chủ động trước biến động thị trường.
Các nhân viên nhà hàng là cầu nối giữa khách hàng và nhà hàng
Bí quyết tối ưu chi phí gia tăng lợi nhuận trong kinh doanh nhà hàng bạn nên biết
Để nâng cao hiệu quả vận hành, chủ nhà hàng không chỉ cần gia tăng doanh thu mà còn phải tối ưu chi phí. Dưới đây là một số bí quyết quan trọng:
Tính toán cost từng món ăn trước khi định giá
Trước khi đưa ra giá bán, cần xác định rõ chi phí nguyên liệu của từng phần ăn. Ví dụ: một phần phở bò có cost nguyên liệu 25.000đ, bạn nên định giá bán ở mức 60.000đ để đảm bảo tỷ suất lợi nhuận gộp ~58%. Điều này giúp cân bằng giữa chi phí, lợi nhuận và khả năng chấp nhận của khách hàng.
Lưu ý: Nên tính giá bán dựa trên cost nguyên liệu cao nhất. Như vậy, khi thị trường tăng giá đột biến, bạn vẫn có thể giữ nguyên giá bán mà không ảnh hưởng quá nhiều đến biên lợi nhuận.
Sử dụng nguyên liệu tiện lợi để tiết kiệm thời gian và chi phí
Trong vận hành bếp, việc tiết kiệm thời gian chế biến là yếu tố quan trọng giúp nâng cao hiệu quả phục vụ. Thay vì mất quá nhiều công sức cho khâu sơ chế thủ công, nhiều nhà hàng đã lựa chọn các giải pháp là các phẩm tiện lợi. Những giải pháp như cốt nền cô đặc, bột thịt gà hay bột chanh của Knorr không chỉ giúp tiết kiệm chi phí và rút ngắn thời gian chế biến, mà còn là sự lựa chọn hàng đầu của các đầu bếp trong khi chế biến các món ăn. Nhờ đó, việc vận hành trở nên nhẹ nhàng hơn mà vẫn đảm bảo đáp ứng tốt kỳ vọng của khách hàng.
Bên cạnh yếu tố thời gian, quản lý chi phí nguyên liệu cũng là một thách thức lớn trong kinh doanh nhà hàng. Chủ quán cần xây dựng công thức chuẩn, tính toán cost món ăn hợp lý và thường xuyên kiểm soát định lượng. Khi làm tốt khâu này, nhà hàng không chỉ hạn chế được thất thoát, mà còn tối ưu lợi nhuận trong khi vẫn giữ vững chất lượng phục vụ.
Quản lý nhân sự và quy trình làm việc khoa học
Trong cơ cấu chi phí của nhà hàng, nhân sự luôn chiếm một phần đáng kể. Nếu thiếu sự tổ chức, để các công việc bị chồng chéo hoặc phân ca thiếu hợp lý, chi phí nhân công sẽ dễ dàng tăng cao mà hiệu quả lại không tương xứng. Đây là “lỗ hổng” mà nhiều chủ nhà hàng gặp phải trong quá trình vận hành.
Giải pháp nằm ở việc xây dựng quy trình làm việc mạch lạc và linh hoạt. Đào tạo nhân viên có khả năng đảm nhiệm nhiều vị trí, đồng thời sắp xếp ca làm dựa trên nhu cầu thực tế của khách hàng, sẽ giúp nhà hàng không chỉ tiết kiệm chi phí nhân sự mà còn nâng cao chất lượng phục vụ, tạo trải nghiệm hài lòng hơn cho khách.
Triển khai marketing một cách thông minh, hiệu quả để thu hút khách hàng quán ăn
Kiểm soát thất thoát nguyên liệu
Trong quá trình vận hành, thất thoát nguyên liệu là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến chi phí đội lên đáng kể. Nếu không có phương pháp quản lý chặt chẽ, nhà hàng dễ rơi vào tình trạng nguyên liệu dư thừa, hư hỏng hoặc sử dụng không đúng định lượng. Để hạn chế lãng phí, chủ nhà hàng nên áp dụng phần mềm quản lý kho kết hợp với công thức định lượng nguyên liệu chuẩn xác. Cách làm này vừa giúp đảm bảo tính đồng nhất của món ăn, vừa tối ưu lợi nhuận.
Cùng UFS tìm hiểu cách giảm thiểu thực phẩm dư thừa